Ruim opgezette, groenblauwe gebiedsontwikkeling in Heinenoord

“Met name de structuur met het groen en water viel op”, vervolgt Perry. “Daarnaast zagen we de bereidheid om net iets verder te gaan dan standaard gebruikelijk is. Bijvoorbeeld op het terrein van duurzaamheid en klimaatadaptatie. Dat proefden we in het plan aan alle kanten en dat zijn we ook de afgelopen jaren blijven proeven in onze samenwerking. Er is altijd veel ruimte om alles net iets beter, net iets anders, net iets leuker te doen.”

Waard, Kreek en Laan

Vanaf het begin van de planontwikkeling, dus ook al bij het samenstellen van de tenderstukken was Tim Tutert, stedenbouwkundige bij ECHO Urban Design, betrokken bij het plan. “We wilden heel graag winnen”, vertelt hij. “Dan moet je ook de grootste ambitie neerleggen, en samen met de opdrachtgever het beste uit het programma halen. Kijken naar de identiteit van de plek, naar wat er speelt, naar groenstructuren, waterstructuren en hoe we die kunnen laten zien in het plan. Zonder de kernkwaliteiten die er al zijn te verliezen en die juist te versterken met onze ingrepen.”

Tim vindt vooral de groen- en blauwstructuren in het gebied heel bijzonder: “In dit soort ontwikkelingen zie je vaak dat er groen door het gebied heen loopt, maar dat dit zo groot is, zie je toch niet vaak."

Niet voor niets heeft het plan de naam ’t Groen gekregen.

We zijn gaan werken met de begrippen, Waard, Kreek en Laan. De Waard staat voor een brede groenstructuur, als groen lint door het gebied, waar buurtbewoners kunnen recreëren. De Kreek voor een mooi, breed waterlandschap aan de oostzijde van het dorp, voor vermaak en waterbuffering. De laanstructuur die al enigszins herkenbaar is in het gebied, hebben we sterker aangezet om er een echte woonlaan van te maken. Dit wordt de nieuwe, statige, groene entree van het dorp.” Het zijn elementen die de aansluiting bij de omgeving verbeteren en het karakter van het dorp versterken. “Het plan is een heel goed onderdeel geworden van de omgeving”, vindt Tim. “Niet alleen door toevoeging van woningen in het dorp, maar juist ook door het groen en het water meer beleefbaar te maken voor de huidige bewoners. We hebben gedurende het traject samen met de gemeente en de ontwikkelende partijen het plan steeds beter weten te maken en het groen en alle andere kwaliteiten weten te behouden.” Sterker nog, binnen een paar maanden na de uitkomst van de tender is het plangebied vergroot van het woongebied aan de oostkant van Heinenoord tot heel Heinenoord-Zuid, om zo verbindingen te leggen en extra kwaliteit toe te voegen aan het dorp. De weidse opzet is volgens Tim en Perry een grote kracht van het plan.

Gevarieerd gebied

In de nieuwe woonwijk komen koopwoningen en sociale huurwoningen in verschillende soorten en maten. Rijwoningen, twee-onder-een-kapwoningen, maar ook vrijstaande woningen en appartementen. En er komen Tiny Houses. “Die waren een grote wens van de toenmalige wethouder die zich in 2017 bezighield met deze ontwikkeling”, weet Perry nog. “Je hoort de term tegenwoordig heel veel. Feitelijk gebeurt er nog niet zo heel veel met Tiny Houses in de regio. Toch is het een mooie oplossing om veel starters heel snel aan woonruimte te helpen. En hier komen ze er dus.” Daarnaast is er ruimte voor wandel- en fietsroutes en veel groen in de vorm van hagen, bomen en struiken. Parkeren vindt plaats in parkeerhoven en er komen laadpalen voor elektrische voertuigen. Tim: “We hebben een groot stuk nieuw groen en water toegevoegd. Integraal onderdeel van ons denken is daarbij het realiseren van mogelijkheden voor meer biodiversiteit, natuurinlcusiviteit en klimaatadaptatie. Het toepassen van meer bomen en meer groen draagt bij aan meer schaduw, meer verkoeling en minder hittestress. We kijken bovendien naar de bestaande flora en fauna in het gebied en de manier waarop die het best gehuisvest kunnen worden in de nieuwe ontwikkeling, wat we nog kunnen toevoegen in het beplantingsplan én hoe dit insecten aantrekt die weer andere soorten dieren kan aantrekken.” Water en groen is in overvloed aanwezig in het gebied. Tim vindt daarnaast de verharding een belangrijk element om doordacht mee om te gaan. “Waar is verharding nodig, en waar kun je die dusdanig toepassen dat die verharding ook nog water kan doorlaten én te beheren blijft.”

Energie-opwekkend

Behalve duurzaam in klimaatadaptatie, is het plan ook duurzaam in materiaalgebruik en energieopwekking. Er komt zelfs een energie-opwekkende speeltuin en de sociale huurwoningen worden nul-op-de-meter. Voor het opwekken van energie zijn windwokkels opgenomen in het plan. “Met name bij de Tiny Houses kunnen die er zelfs voor zorgen dat die niet op het net aangesloten hoeven te worden”, vertelt Perry. “Inwoners van Heinenoord moesten even wennen aan het idee. Novaform heeft daarom voor een korte periode daadwerkelijk een windwokkel geplaatst. We hebben daarna rechtstreeks aan omwonenden gevraagd wat zij ervan vonden. Het leuke was dat zij er enthousiast over waren, ze hadden niet verwacht dat de windwokkels zo stil zouden zijn en sommige mensen zouden zelf wel een windwokkel willen. Waarschijnlijk gaan ze er dan ook komen.”

Proefondervindelijk ontwikkelen

Perry noemt het een fijne manier van ontwikkelen, proefondervindelijk. Het past bovendien mooi bij de bewonersparticipatie die in de nieuwe omgevingswet verankerd is. Dat geldt voor de volledige communicatie met inwoners van Heinenoord. Die is helemaal op maat vormgegeven, met nieuwsberichten en informatiebijeenkomsten en van daaruit werd de groep die behoefte had aan informatie steeds kleiner. Perry: “Er is een groep mensen die heeft gezien dat het een prima plan is en uiteindelijk wel ziet hoe het eruitziet. En een groep die betrokken blijft, bijvoorbeeld omdat mensen een woning willen kopen in het gebied. In die laatste groep zitten ook mensen die in kleinere sessies meedenken over bepaalde thema’s, zoals groen en de Tiny Houses. En met bewoners die héél dicht tegen het gebied wonen, voeren we vanaf het begin al gesprekken om ze goed te informeren, mee te nemen en hun mening te horen.”

Planning

Als alles volgens planning verloopt, kan de grond in 2022 voorbereid worden. Dan kan ook de verkoop van start gaan. Aan het einde van het jaar hopen de betrokken partijen te kunnen starten met de bouw. Nu al is het voor Perry het allerleukste project waar hij als projectleider ooit mee te maken had: “Het pareltje van de Hoeksche Waard. En het leuke is dat mijn collega’s dat ook vinden.”