Het ‘Wow-effect’ van De Staal in Delft

Waar gemeenten meestal een gebiedsontwikkeling starten met een tender waarin een Programma van Eisen voorgeschreven is, deed Delft het voor de ontwikkeling van De Staal helemaal anders. “Voor dit project hebben we juist de kaders losgelaten”, legt Fidan uit. “We hebben alleen op hoofdlijnen een beeld geschetst van wat het zou kunnen zijn, met de ambities en uitgangspunten, en niet aangegeven of er woningen of commerciële ruimtes zouden moeten komen en hoeveel dan.” In het ambitiedocument van de gemeente is wel de ambitie verwoord: kijk naar de schaal, reageer op de stad en geef de entreefunctie van Delft op de hoek vorm. “Zodat mensen niet denken dat ze bij de afrit IKEA zijn, maar bij de afrit Delft”, benadrukt Fidan. Qua functies gaf de gemeente aan dat er een gemengd gebied moet komen. En natuurlijk spelen ook duurzaamheid en andere aspecten een belangrijke rol.

Slim gedaan

“We begonnen hiermee in het staartje van de crisis en toen kon er niets”, vervolgt Fidan. “Woningbouw bood nauwelijks mogelijkheden, ons beleid ook niet en we wisten bij voorbaat dat dit tot een wijziging van iets moest leiden. Om dan van tevoren kaders op te leggen, vonden we niet juist.” Door de kaders los te laten en de omgeving bij het traject te betrekken, is er uiteindelijk een heel mooi plan gekomen. “Een plan met een Wow-effect op twee schaalniveaus”, vindt de wethouder. “Vanaf de weg, maar ook in de omgeving is het een mooi plan. Het voegt zoveel toe. Als je nu op die plek komt, dan zie je een woonwijk die abrupt stopt. Dit plan maakt het zo ontzettend veel leuker daar.”

Gebiedscommunicatie

Het traject om tot de keuze te komen, verliep gefaseerd. In de eerste fase konden aanbieders reageren met een visie op maximaal drie A4’tjes. Daar kwamen elf aanmelders voor en zij moesten minimaal een 8 scoren voor kwaliteit om door te kunnen naar de volgende ronde. In de tweede fase deden nog drie partijen mee. “We vonden het belangrijk om de omgeving in een vroeg stadium te betrekken en ook input te laten leveren. We hebben op een avond de drie partijen achter elkaar laten presenteren”, vertelt de projectmanager. “Dat was voor die partijen ook uniek, want ze konden daarbij ook elkaars plannen zien en dat was best spannend.” De omgeving gaf veel input om te komen tot de beste plannen. Hoe de verschillende partijen omgingen met die input was verschillend. “Je merkt dat Novaform veel ervaring heeft met gebiedscommunicatie”, merkt Karin op. “Dat zie je ook aan het plan.” Hoewel de gemeente de uiteindelijke beslissing moest nemen, was tijdens de sessies met de omgeving wel duidelijk dat het plan van Novaform het voorkeursplan van de aanwezigen was.

Er is boven in het daklandschap een bedrijfsstraat gecreëerd, waardoor je een heel apart wereldje krijgt.

Anders dan anders

“Wat ik goed vind aan het plan van Novaform, is de markante toren”, zegt Karin. “Maar ook de wal waarmee een heel rustige overgang naar de wijk ontstaat. Het plan is in de aansluiting naar de achtergelegen wijk veel fijnmaziger.” Het grote verschil in de plannen zat volgens Fidan in de locatie van het groen: “Daar waar anderen erg traditioneel kiezen voor een wand met groen aan de binnenkant, koos Novaform voor groen aan de buitenkant. Als geluidswal, waarin meteen heel slim in parkeerruimte is voorzien.” Fidan is ook gecharmeerd van de manier waarop bedrijvigheid in het plan verweven is: “Er is boven in het daklandschap een bedrijfsstraat gecreëerd, waardoor je een heel apart wereldje krijgt. Echt heel anders dan anders.” Opvallend is volgens Karin en Fidan verder de keuze om de Staalweg te verleggen naar het midden, waardoor er een veel logischer ontsluiting komt naar het achtergelegen gebied. De gemeente en Novaform streven er samen naar om in dit gebied de energievoorzieningen selfsupporting in te zetten. Gasloos natuurlijk. Karin: “Er zijn ook leuke ideeën om het water op te vangen. En over BENG (Bijna EnergieNeutraal Gebouw) wordt nagedacht. Novaform heeft samen met KlokGroep heel veel expertise op dit terrein.”

Unieke plek

Het plan voor de Staal bestaat uit een woontoren met circa 124 appartementen en 2500 m2 bruto vloeroppervlakte aan commerciële ruimten, 3800 m2 bruto vloeroppervlakte aan bedrijfsruimten, circa 300 gebouwde parkeerplaatsen, 56 studio-appartementen, 37 stadswoningen aan de campus en 55 grondgebonden woningen aan de gracht. Hiermee krijgt Delft er een prachtig gebied bij waar de stad trots op kan zijn. Karin wordt er nu al blij van: “Ik zie het wel staan over een paar jaar. Het is heel bijzonder als je zo dicht bij de binnenstad een nieuwe woning of een werkplek kunt hebben. En aan de andere kant ben je zo de stad uit, waar je weidse uitzichten en groen hebt. Echt een unieke plek, die volgens mij ook de hele omliggende wijk naar een hoger niveau gaat tillen.”

Fotografie: © Hans Barten